De torenspits van Surhuizum krijgt een koperen dakgoot. Dit tot afschuw van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed, maar volgens de gemeente Achtkarspelen is dit de beste optie om verdere schade aan de toren te voorkomen. Zo valt te lezen in het Friesch Dagblad van zaterdag 14 mei.

De toren van Surhuizum stamt uit 1300 en is een bijzondere. Het is een van de weinige overgebleven gemetselde torenspitsen. “Fan de 25 dy’t der ea yn Fryslân wienen, binne no der noch mar trije oer”, heeft wethouder Max de Haan zich laten vertellen. Ook de kerktorens van Harich en Oudega hebben een gemetselde spits.

Druprand
Die van Surhuizum is evenwel de oudste. De toren met acht steunberen staat los van de kerk. Vermoedelijk werd de toren eerst voor burgerlijke doeleinden gebruikt. En er is nóg een groot verschil met de andere gemetselde spitsen. Dit zorgt nu voor problemen: er is geen druprand. Daarom sijpelt het regenwater via de spits in de buitenmuren van de toren met gevaarlijke situaties als gevolg.

“De muorren sitte fol focht en mei froast knappe de stiennen oan sawol de binnen- als de bûtenkant.” Het gevolg is dat er af en toe steensplinters naar beneden vallen. Om die reden is de toren ook afgezet en voorzien van gevarenbordjes. “It is al jierren net feillich. Dat der moast wat barre.”

Niet passend
Dat wordt dus een dakgoot, tegen het advies van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed in die een dergelijke constructie niet vindt passen bij de middeleeuwse toren. Vorig jaar en in 2019 werd er al tegen geageerd, maar nu komt de dakgoot er toch. Volgens De Haan zie je er straks niks van. “De reinwetterpiip wordt netsjes fuortwurke tsjin de steunbeer en as it koper aanst wat ferware is hat it deselde kleur as de stien.”

In totaal wordt er 170.000 euro uitgetrokken voor de restauratiewerkzaamheden. Het geld gaat niet alleen op aan de dakgoot. De toren wordt ook opnieuw gevoegd en geïmpregneerd. Overigens hoeft niemand bang te zijn voor de stabiliteit van de toren met al die afknappende stenen in het verleden. “Dy muorren binnen in meter dik. Boppedat wurdt om de twa jier sjoen at der noch stabyl is en net fersakket.”